Yağlı boya resimde ustalaşmak, sadece fırça ve pigmentleri kullanmayı değil, aynı zamanda boya tabakalarının içindeki incelikleri anlamayı da gerektirir. Elbette, yağlı boya uygulamalarında akademiden gelen birçok kural ve ilke bulunmaktadır. Bu yazıda, yağlı boya sanat eserlerinizin uzun ömürlülüğünü ve dayanıklılığını sağlamanın en önemli kurallarından biri olan "fat over lean" kuralını açıklayacağız.
“Fat over lean” prensibi temel olarak boya tabakalarındaki yağ ve pigment oranları ile ilgili olup; her ardışık boya tabakasında yağ miktarını ayarlamak etrafında çerçevelenir. Fikir oldukça basit olmakla birlikte eserin dayanıklılığı için hayatidir: Her bir üst üste gelen boya katmanı, altında bulunan katmandan biraz daha fazla yağ içeriğine sahip olmalıdır. Bu ayarlama, üst katmanları daha esnek hale getirir, böylece çatlama riskini azaltır ve istikrarlı bir boya filmi sağlar. Ancak bu prensibi uygularken çok dikkat edilmesi gerekir. Zira her katmanın tamamen kurumasına izin vermek sonraki katmanın uygulanması öncesinde yaşanan zayıf bağlanma gibi sorunları önlemek için hayati önem taşır.
Bu prensibi hayata geçirmek, boyadaki kuruma süreleri ve yağ içeriği konusunda dikkatli düşünmeyi gerektirir. Yağlı boya oksidasyon yoluyla kurur, bir kimyasal süreçtir ve oksijenin emilimini içerir. Daha fazla yağ içeriğine sahip katmanlar daha uzun sürede kururken daha esnek kalırken, daha az yağ içeriğine sahip olanlar daha hızlı kurur ama daha kırılgandırlar. Bu sebeplerle yağlı boyanın başlıca yardımcı malzemesi olan yağların tüm özelliklerini detaylıca bilmek gerekir, Colorbox olarak
Winsor & Newton yağlı boya yağlarını ve tüm özelliklerini sizler için ürün detay sayfamızda hazırladık.
Fat over lean kuralını uygularken pek tabii her sanatçının farklı bir uygulaması olduğunu söz etmemize gerek yoktur. Yine de yaygın kullanım örneklerden birini paylaşmakta fayda var. Bu noktada 1:6 oranı ideal bir başlangıç oranı olacaktır: 1 ölçü
Refined Linseed Oil (Arıtılmış Keten Tohumu Yağı) ve 6 ölçü Thinner/
Distilled Turpentine (İnceltici/
Damıtılmış Terebentin). Bu oran yağlı boyadaki ilk katmanınız (boya tabakanız) için muazzam bir baz olacaktır. Daha sonraki oranlarınızı, katman katman uygulanmak üzere 1:5, 1:4 ve 1:3 oranlarıyla hazırlayın; ve tüm bu karışımları malzeme oranı ile kabınıza/kavanozunuza etiketleyin.
Böylece aşama aşama oranları uygularken daha pratik ve hazır olacaksınız. Bahsedildiği üzere yağlı boyada her bir yağın farklı özelliği ve özellikle farklı kuruma süresi olduğundan inceltici ile olan oranları da farklı her bir malzeme özelinde farklı sonuçlar verecektir.
Dikkat etmek gerekir ki “fat over lean” kuralını uygulamak sadece boya tabakası katmanlarını ilgilendiren bir prensip değildir. Bilindiği üzere yağlı boyalar, kuruyan yağlar olan keten tohumu yağı gibi yağlar içeren pigment partiküllerinden oluşur. Bu pigmentler boyut, şekil ve yapı açısından değişir, bu durum da onları etkili bir şekilde bağlamak için gereken yağ miktarını belirler. Şeffaf renkler genellikle daha fazla yağ gerektirir, bu da "daha yağlı" bir kıvamı beraberinde getirir, opak renkler ise daha az yağ içerir. Dolayısıyla “fat over lean” ilkesine uygun olarak boyama, özellikle de farklı pigmentlerin kuruma sürelerine ilişkin zorluklar ortaya çıkabilir. Belirtildiği üzere yapı itibariyle transparan renkler, yağ içeriklerine rağmen yavaş kuruyabilirken, bazı opak renkler hızlı kurur. Bu zorlukları hafifletmek için sanatçılar, her pigmentin davranışını anlamak için kuruma testleri yapabilir ve boyama süreçlerini buna göre ayarlayabilirler.
