Güneş baskı (cyanotype) tekniğine modern bir yaklaşım!

Cyanotype ya da güneş baskısı tekniği, Türkçe'si ile "güneş baskı," günümüz sanatçıları ve fotoğrafçıları için yaratıcı ifadeler sunan tarihi bir yöntemdir. Geniş renk seçenekleri ile bu geleneksel tekniğin modern uygulamasını birlikte inceleyelim.
 
Cyanotype, fotoğrafçılık dünyasında tarihi bir süreç olan alternatif baskı tekniğinin bir parçasıdır. Bu tekniğin tarihi 19. yüzyıla dayanmaktadır ve günümüzde hala kullanılmaktadır. Bu teknik, İngiliz bilim insanı ve fotoğrafçı Sir John Herschel tarafından 1842'de keşfedildi. Herschel, bu süreci bilimsel çalışmalarında not almak için kullanmıştır. Genel olarak cyanotype, bir baskıyı oluşturmak için fotoğrafik kağıt veya benzeri bir yüzey üzerine bir çözelti uygulayarak çalışır. Söz konusu çözelti genellikle iki kimyasal bileşen olan demir (III) amonyum sitrat ve potasyum ferrisiyanür içerir. Bu bileşenlerin karışımı, ışığa maruz bırakıldığında reaksiyona girer ve benzersiz mavi-beyaz renkte görüntüler oluşturur. Cyanotype, tarihi bir fotoğrafçılık tekniği olmasının yanı sıra sanatsal bir ifade şekli olarak da kullanılmaktadır. Bu tekniği kullanarak doğal objelerin, negatiflerin veya diğer öğelerin çarpıcı görsellerini oluşturabilirsiniz.
 
Günümüzde farklı sanatçıların değişik yöntemler ile üretimini gerçekleştirdiği cyanotype, işlem basamakları çok da karmaşık olmayan bir sürece sahiptir. Colorbox olarak bu yazımızda sıkça sorulan ürünlerimizden biri olan Jacquard SolarFast’in nasıl kullanılacağı hakkında bilgi vereceğiz. Cyanotype ve SolarFast, her ikisi de fotografik güneşte baskı işlemleridir, ancak oldukça farklıdırlar. En büyük farklardan birini önce açıklamakta fayda var: Cyanotype baskılar her zaman mavidir. Bununla birlikte baskılar tonlanabilir: kahverengi, sarı ve siyah gibi diğer renkler son işlemler kullanılarak (örneğin kahve dolu bir kaba batırılarak) üretilir. SolarFast ise, 14 adet karıştırılabilir renk seçeneğiyle mevcuttur ve neredeyse istenilen her renkte fotoğraf baskısına olanak sağlar. Biten baskılar başka renklere tonlanamaz.
 
Peki Jacquard SolarFast ile fotoğraf baskı nasıl yapılır? T-shirt örneği üzerinden inceleyelim.
 

1-SolarFast'i kumaşa veya kağıda uygulayabilirsiniz. İpucu: Tişört veya kıyafet baskısı yapıyorsanız, hem kumaşın arkasına boyanın geçmesini engellemek hem de daha rahat çalışabilmek için altına tahta, ahşap, plastik, cam levha gibi nesneler koymalısınız. 2-Kumaşınızı veya kağıdınızı aşırı ıslattıysanız, kağıt havluyla kurulayın veya objenizi ya da negatifinizi yerleştirmeden önce hafifçe kurumasını bekleyin.

3-SolarFast ile kaplanmış yüzeye artık dilediğiniz nesneleri, stecil/şablonları veya görüntüyü yerleştirebilirsiniz. Dikkat: SolarFast’i  Eğer bu örnekte olduğu gibi fotoğraf için bu uygulamayı yapmak istiyorsanız önce negatif film oluşturmak için dijital görüntünüzü seçin. Seçtiğiniz bir dijital görüntüyü fotoğraf düzenleme yazılımı aracılığıyla önce negatife çevirmelisiniz. Bu noktada gölge ve ışık bölgelerini vurgulamak için kontrastını iyice artırdığınızdan emin olmalısınız. Negatifin çıktısını alırken film veya şeffaf malzeme seçmelisiniz; bu malzeme ultraviyole (UV) ışığı geçirebilmelidir. 4-Bu örneğimiz kumaş üzerinden olduğu için, görüntüyü cam, klasör klipsleri, iğneler, bant veya mıknatıslar ile sabitlemelisiniz ki kaymalar olmasın.



 
5-Kumaşı kurumak üzere 10-25 dakika güneş ışığına maruz bırakın. 6-Dikkat! Baskınızı ortaya çıkarmadan önce güneş ışığı olmayan bir bölgeye geçmenizde fayda vardır.


 
7-T-shirt’ünüzü/kumaşınızı çamaşır makinesinde yıkayın; en iyi sonuçlar için SolarFast Wash’u kullanın. Elde edeceğiniz baskılı T-shirt’ler yumuşak dokunuşlu, ışık haslığı mükemmel ve tekrarlı yıkanmalarda solmaz özellikte olacaktır. Kalıcılık için ısı ayarı, kimyasal veya buharla sabitleme gerekmez.


 
Görüldüğü üzere Jacquard SolarFast aracılığıyla çok farklı renkler ile güneş baskıları oluşturabilirsiniz. Bu tekniği uygularken aşağıdaki şu hususlara dikkat etmenizde ayrıca fayda vardır:
 
-Renk gelişimi tamamlanmış görünse bile baskınızı önerilen süre boyunca güneş ışığında bırakın; fazla maruz kalma az maruz kalmadan her zaman daha iyidir.

-Kumaş üzerinde kenarlar için maskeleme işlemi yapıyorsanız, resminizi yerleştirmeden önce bandı çıkarmanız daha kolay olabilir. Bandın çıkarılması kumaştaki kırışıklıkların giderilmesini kolaylaştıracaktır.

-Boyayı uygulamadan ve baskı yapmadan önce kumaşın gerdirilmesi, ortaya çıkan baskıda bozulmalara neden olabilir. En iyi sonuçları elde etmek için, boyayı uygularken kumaşı esnetmemelisiniz.

-Pamuk, keten, kanvas, ipek, kenevir, ahşap ve daha fazlası dahil olmak üzere tüm doğal lifli kumaşlar üzerinde kullanılabilir.

-Işığı engellemek için boyalı yüzeye yerleştirdiğiniz ve yansıttığınız her şey, örneğin oyuncaklar, bitkiler, danteller, cam vazolar bu teknik için uygundur.

-SolarFast boyalar aynı zamanda batik boyama, serigrafi baskı için de mükemmeldir. Ayrıca bahsedildiği üzere SolarFast kumaş üzerinde rölyef/doku bırakmaz, mixed media için idealdir: baskılarınızı süslemek ve yeniden işlemek için uygun boyalar, kalemler veya mürekkepler kullanabilirsiniz.

-SolarFast, kumaşa akmaması veya kumaşta yayılmaması için kalınlaştırılmış olarak gelir. Su ile inceltilebilir veya SolarFast Thickener ile daha da koyulaştırılabilir.

Jacquard SolarFast ile ilgili daha fazlası ve merak ettikleriniz için bize Instagram üzerinden ulaşabilirsiniz. Jacquard SolarFast sadece mağazalarımızda bulunmaktadır.